سیستم های مهم مدیریت انرژی هوای فشرده بر اساس ISO 50001

سیستم مدیریت انرژی هوای فشرده (EnMS) بر اساس ISO 50001:2018 ابزاری استراتژیک برای کمک به مدیریت عملکرد تجهیزات مصرف کننده انرژی، از جمله سیستم هوای فشرده، در اختیار شرکت ها قرار می دهد.
بهبود عملکرد سیستم تولید هوای فشرده، می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی و بهبود زمان کارکرد سیستم کمک کند.
هر دوی این موارد توانایی کاهش ردپای کربن شرکت را فراهم می‌کنند.
در این مقاله نگاهی به ملاحظات مربوط به اجرای EnMS برای سیستم هوای فشرده بر اساس ISO 50001 می اندازیم.

چارچوبی برای مدیریت انرژی هوای فشرده

ISO 50001 ویرایش ۲۰۱۸ مبتنی بر مدل سیستم مدیریت انرژی هوای فشرده و بهبود مستمر تهیه شده است.
همچنین برای سایر استانداردهای شناخته شده مانند ISO 9001 (مدیریت کیفیت) یا ISO 14001 (مدیریت زیست محیطی) استفاده می شود.
این امر، ادغام مدیریت انرژی را در تلاش های کلی خود برای بهبود کیفیت و مدیریت زیست محیطی برای سازمان ها آسان تر می کند.
این استاندارد چارچوبی از الزامات را برای سازمان ها فراهم می کند تا:

• سیاستی برای استفاده کارآمدتر از انرژی تدوین کنید.
• اهداف مهم را برای دستیابی به خط مشی تعیین کنید.
• از داده ها برای درک بهتر و تصمیم گیری در مورد مصرف و مدیریت انرژی هوای فشرده استفاده کنید.
• نتایج را اندازه گیری کنید.
• بررسی کنید که این سیاست چقدر خوب کار می کند.
• به طور مداوم EnMS را بهبود دهید.

از منظر عملی تر، می توان گفت ISO 50001 شامل حدود ۲۰ صفحه “ملاحظات عقلانی” است.
همچنین باید گفت که در تولید هوای فشرده این استاندارد یک استاندارد “یک اندازه برای همه” است.
بنابراین هر شرکتی که انرژی مصرف می کند (از بزرگترین شرکت های جهانی گرفته تا کوچک ترین کارگاه ها)، باید EnMS را طبق ISO 50001 پیاده سازی کند.
البته هدف پیاده سازی سیستمی است که متناسب با اندازه و سطح فعالیت هر شرکت تنظیم شده است.
به عبارت دیگر، تفاوت نسبتاً زیادی بین شرکت های “بزرگ” و “کوچک” در مورد پیچیدگی سیستم ها وجود خواهد داشت.
این امر با وجود یکسان بودن استاندارد برای انواع سیستم هوای فشرده در نظر گرفته می شود.

چگونگی پیاده سازی EnMS مطابق با ایزو ۵۰۰۰۱

یک EnMS مطابق با ISO 50001 در بسیاری از کشورها می تواند برای مدیریت انرژی هوای فشرده گواهی شود.
برخی از شرکت‌های بزرگ‌تر ممکن است سیستم گواهی‌شده ISO 9001 را در اختیار داشته باشند.
اما این امر سایر شرکت‌ها را از انتخاب «بهترین» بخش‌های استاندارد که موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی، همراه با ردپای کربن کمتر می‌شود، محروم نمی‌کند.
با این حال، توصیه می‌شود که در مورد قطعاتی که پیاده‌سازی می‌کنید، استاندارد را با جزئیات دنبال کنید.
این امر سبب می شود تا بعداً که تصمیم به دریافت گواهی ISO 50001 گرفتید، به مشکل برنخورید.

استاندارد ISO 50001 شامل اصطلاحی به نام مصرف انرژی قابل توجه (SEU) است.
SEU به تجهیزات مصرف کننده انرژی می پردازد که بخش قابل توجهی از کل انرژی شرکت را مصرف می کنند.
یا پتانسیل قابل توجهی برای بهبود عملکرد انرژی ارائه می دهند.
از این نظر، یک سیستم هوای فشرده به خوبی با SEU (ISO 50001) مطابقت دارد.
در بسیاری از شرکت ها، هوای فشرده ۵ تا ۱۵ درصد از کل برق مصرفی شرکت را مصرف می کند.
به طور کلی، هوای فشرده پروژه های بالقوه را با زمان بازپرداخت ظرف ۳ تا ۹ ماه ارائه می دهد.
این خود اغلب به عنوان “حداقل ریسک ممکن” (Low hanging fruit) نامیده می شود.

برای پیاده سازی EnMS و آغاز مدیریت انرژی هوای فشرده با Mapping شروع کنید!

البته، پیاده سازی EnMS به منابعی برای پیاده سازی نیاز دارد.
اما در ابتدا اغلب به تصمیم مدیریت ارشد برای شروع فرآیند و در عین حال در دسترس قرار دادن زمان، داده ها و کارکنان بستگی دارد تا سرمایه گذاری های بزرگ.
به طور کلی، پیاده سازی EnMS برای مدیریت انرژی هوای فشرده، بیشتر در مورد نیاز به تغییر فرهنگ در شرکت از جمله درک انرژی، خدمات انرژی و همچنین تقاضای فرآیند تولید هوای فشرده است.
همچنین به تعهد به:

• بهبود مستمر (از جمله نظارت بر تجهیزات مصرف کننده انرژی)
• آموزش کارکنان در سطوح مختلف (از جمله اپراتورها)
• آموزش تیم های تعمیر و نگهداری
• و غیره
  بستگی دارد.

هنگامی که تصمیم گرفتید سیستم هوای فشرده خود را SEU بنامید، یک مکان خوب برای شروع پیدا کنید.
مکانی خوب برای اجرای EnMS مطابق با ISO 50001 باید باشد.
در این مکان، سیستم تولید هوای فشرده خود را نقشه برداری کنید.
ممکن است نمودارهایی در مورد سیستم با هدف مدیریت انرژی هوای فشرده در دسترس داشته باشید.
اما بهتر است بررسی کنید که آیا این نمودارها مطابق با واقعیت هستند یا خیر.
اگر وجود ندارند یا برای مدت طولانی به روز نشده اند، موارد جدیدی ایجاد کنید.

نقشه برداری همچنین باید شامل مکان تجهیزات، اطلاعات پلاک نام تجهیزات و اندازه لوله باشد.
مکان تجهیزاتی مانند:

• کمپرسورهای هوای فشرده
• انواع درایر هوای فشرده
• فیلترها
• مخازن هوای فشرده

آیا برای مدیریت انرژی هوای فشرده دبی سنج یا سوابق انرژی در دسترس دارید؟
شاید اینطور نباشد، اما شما معمولاً تعدادی سنسور فشار در دسترس دارید.
از طریق کنترل های جداگانه کمپرسور هوا هم می توانید به اطلاعات مربوط به کل ساعات کار لود (کمپرسورهای روتاری اسکرو با سرعت ثابت) و تنظیمات فشار هوا دسترسی داشته باشید.

خط مبنای انرژی: یک نقطه مرجع مهم

شاید شما هم قبلاً هوای فشرده را فقط یک منبع انرژی می دانستید که از طریق یک لوله، مثلا ۴ اینچی، که از درون دیوار گذشته است تامین می شود.
احتمالاً (پس از مپینگ) از چند چیز شگفت زده خواهید شد.
این شگفتی ها عبارت اند از:

• هزینه تولید هوای فشرده از نقطه نظر انرژی
• پیچیدگی کارکرد
• نگهداری تجهیزات مولد هوا
• مراقبت از تجهیزات تصفیه هوای فشرده و تجهیزات پنوماتیک

اگر اطلاعات محدودی در مورد سیستم هوای فشرده خود دارید، توصیه می شود در ابتدا کمک بگیرید.
پیدا کردن یک مشاور باتجربه هوای فشرده مطمئن ترین راه برای رسیدن به نتیجه در مدیریت انرژی هوای فشرده است.
مطمئن شوید که بررسی سیستم شامل بخش تقاضای سیستم می شود، نه فقط ایستگاه هوای فشرده!
اگر طرف تقاضا را در نظر نگیرید، ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که هوای فشرده را به کارآمدترین روش ممکن تولید کنید.
اما نیمی از آن را با نشت، استفاده نامناسب از هوای فشرده و تقاضای مصنوعی هدر دهید.

احتمالاً پس از بررسی بیشتر در مورد سیستم هوای فشرده خود این مشکلات را خواهید دانست.
بنابراین پس از این رویکرد اولیه ممکن است وسوسه شوید که اقدام فوری برای صرفه جویی در انرژی انجام دهید.

کمترین ریسک در کارخانه ها برای صرفه جویی در انرژی

به طور خاص، ممکن است تمایل به استفاده از کمترین ریسک داشته باشید که به اکثر کارخانه ها اجازه می‌دهد تا به پتانسیل صرفه‌جویی در انرژی بیش از ۵% و در بسیاری موارد ۱۰ تا ۳۰ درصد با زمان بازپرداخت قابل قبول دست یابند.

اما قبل از اینکه به “صرفه جویی آسان” معتاد شوید، یک نکته مهم ایجاد خط پایه انرژی (EnB) است.
این معیار یک نقطه مرجع برای ارزیابی پروژه ها یا اقداماتی که اجرا می کنید، ایجاد می کند.
EnB همچنین ثبت نتایج تلاش‌های شما را آسان می‌کند.
این پارامتر از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گران‌قیمتی که پس‌انداز مورد انتظار را به همراه ندارد، اجتناب می‌کند. علاوه بر این، این امر به پشتیبانی مستمر مدیریت ارشد کمک می کند.
این خود در رابطه با عملکرد مؤثر EnMS و مدیریت انرژی هوای فشرده بسیار مورد نیاز است.

در دراز مدت احتمالاً استفاده از یک سیستم نظارتی برای نظارت بر عملکرد سیستم هوای فشرده ارزشمند است.
یک سیستم مانیتورینگ این امکان را می‌دهد که KPI را به روشی مناسب، از جمله نقطه شبنم فشار و… تجسم کنید.
این سیستم همچنین می‌تواند هزینه‌های هوای فشرده را به مراکز هزینه یا بخش‌های تولید مختلف تقسیم کند.
شفاف سازی مصرف خدمات انرژی معمولاً آگاهی بیشتر و در نتیجه صرفه جویی در انرژی را به همراه دارد.

استاندارد ISO 50005 در دست توسعه

ایزو ۵۰۰۰۵ یک استاندارد جدید EnMS برای شرکت های کوچک و متوسط (SMEs) در دست توسعه است که ISO 50005 نامیده می شود.
این استاندارد برای تسهیل معرفی سیستم های مدیریت انرژی هوای فشرده برای SME ها در نظر گرفته شده است.
از این استاندارد به عنوان راهنما نیز یاد می شود.
این سیستم به شما پیشنهاد می کند سیستم های مدیریت انرژی را گام به گام، بسته به میزان بلوغ کسب و کارتان، پیاده سازی کنید.

خود شرکت باید ارزیابی کند که بر اساس مدل سررسیدی که استاندارد مشخص می کند چقدر کامل است.
این مدل، دستورالعمل هایی را از نقطه شروع تا اجرای کامل مدیریت انرژی هوای فشردهارائه می دهد.
این امر همگام با مراحل تکامل در شرکت شماست.

ISO 50005 قرار است به بخشی از خانواده بزرگتر استانداردهای مدیریت انرژی ISO تبدیل شود.
انتظار می رود طی دو تا سه سال آینده، این استاندارد هم تکمیل شود.
به این ترتیب، انتظار نمی رود که چیزی در رویکرد بهره وری هوای فشرده تغییر کند.
فقط به منظور مدیریت پذیرتر کردن آن برای SME ها برای پیاده سازی EnMS، از ISO 50005 استفاده خواهیم کرد.