استاندارد ISO 8573 چیست؟ بررسی جامع ۱۱ بخش آن

 

ISO 8573 استاندارد مرجع کلیه استانداردهای مربوط به تجهیزات تصفیه هوای فشرده

موضوع استاندارد ISO 8573، در خصوص میزان خلوص هوای فشرده در هر نقطه خاص از سیستم هوای فشرده پس از افتر کولر (downstream after-cooler) است.
سری ISO 8573 روش های استاندارد و روشهای مستقل سازنده ها برای اندازه گیری آلودگی ها در هوای فشرده است
و همچنین برای بیان میزان خلوص هوای فشرده مورد نیاز یا اندازه گیری شده استفاده می شود.

 

#۱ در سری استاندارد ISO 8573 چه چیزی مورد بررسی قرار می گیرد؟

 

استفاده یا نگهداری نادرست از قطعات خارج از مشخصات فنی درج شده روی آن ها، خرابی قطعات یا شرایط محیطی نامناسب یا تغییر یافته، موضوع مورد بحث ISO 8573  نیست.
تنها چیزی که اهمیت دارد، خلوص هوای فشرده اندازه گیری شده در طول دوره اندازه گیری است.

با این حال، در نظر گرفتن شرایط عملیاتی و حاشیه ای (Operating and Marginal Conditions) از موارد پایه ای برای انتخاب قطعات و تجهیزات تصفیه هوای فشرده به منظور دستیابی به خلوص هوای فشرده مورد نیاز است.
بنابراین حصول هر گونه اطمینان از خلوص هوای فشرده مطابق  ISO 8573 با شرایط عملیاتی و حاشیه ای مرتبط است!

 

#۲ هوای فشرده – قسمت ۱: انواع آلاینده ها و کلاس های مختلف خلوص

ویرایش سوم سال ۲۰۱۰

 

ISO 8573 -1 عنصر اصلی سری اسناد   ISO 8573  است و مشخص کننده:

• اصطلاحات و تعاریف:
  با استناد به استاندارد ISO 3857-4 کمپرسور ها، ابزار ها و ماشین های پنوماتیک – واژگان – قسمت ۴: تصفیه هوا Air treatment
• شرایط مرجع برای بیان حجم گاز
  ۱ بار مطلق و ۲۰ درجه سانتی گراد – ۰٪ رطوبت نسبی
• آلاینده های اصلی در هوای فشرده:
  ذرات
  ۲٫ آب مایع / رطوبت
  ۳٫ میزان روغن
• کلاس های خلوص هوای فشرده برای این ۳ آلاینده اصلی بر طبق روش های استاندارد تست می باشد.

برای مشاهده جدول مربوطه بر روی لینک زیر کلیک کنید

• تعیین کلاس خلوص هوای فشرده با استفاده از جدول زیر امکان پذیر است

 

لینک جدول

 

* توجه: برای استفاده صحیح از کلاس های خلوص استاندارد ISO 8573-1 ، باید از روش های تست استاندارد ISO 8573 قسمت ۲ تا ۹ استفاده شود.

 

این روش های تست استاندارد که توسط تیمی از متخصصان مجرب در سراسر جهان توسعه یافته است،
قوی ترین و دقیق ترین اندازه گیری های موجود را ارائه می دهد و علاوه بر آن نیز موارد زیر را پوشش می دهد:

#۳ “کلاس ۰” با تعریف خود یک موضوع بسیار ویژه است!

این کلاس هوای فشرده توسط کاربر و یا تامین کننده تجهیزات مشخص می شود و سخت گیرانه تر از کلاس ۱ است”

به این معنی که برای هر آلاینده در کلاس ۰ الزامی وجود دارد
که حداکثر سطح آلاینده مجاز (maximum allowable contaminant level)، کمتر از سطح آلاینده تعریف شده توسط کلاس ۱ را مشخص کند.

علاوه بر این، در صورتی که حداکثر میزان مجاز آلودگی کمتر از حد تشخیص روش آزمایش تعریف شده در ISO 8573 قسمت  ۲تا ۹ باشد،
باید روی یک روش آزمایش مناسب به توافق رسیده و بیان شود.

شرایط مرجع برای اندازه گیری حجم گاز، رطوبت ۰ درصد است که در اندازه گیری تاثیر چندانی ندارد و می تواند نادیده گرفته شود.

#۴ هوای فشرده استاندارد ISO 8573 – اندازه گیری آلودگی –

قسمت ۲: میزان بخارات روغن (oil aerosol content)

ویرایش سوم: سال ۲۰۱۸

ISO 8573-2 روش های تست را برای تعیین میزان روغن مایع و بخارات روغن در هوای فشرده مشخص می کند.
بسته به میزان مورد انتظار روغن، از یک دوره اندازه گیری مطلوب و روش های نمونه گیری  مختلف استفاده می شود

متد	نوع جریان	محدوده تشخیص	زمان نمونه برداری معمولی
A	جریان کامل	بیشتر از ۱ mg/m3	۵۰ الی ۲۰۰ ساعت
B1	جریان کامل	بین ۰/۰۰۱ الی۱۰ mg/m3	۱۲ دقیقه الی ۱۰ ساعت
B2	جریان جزئی	بین ۰/۰۰۱ الی۱۰ mg/m3	۱۲ دقیقه الی ۱۰ ساعت

 

 

 

* استفاده از یکی از متد های تست ISO 8573-2  برای تخصیص کلاس خلوص مطابق ISO 8573-1 الزامی است.

 

 

 

متداول ترین روش B2 است، بنابراین:

• اندازه گیری جریان جزئی، برای یک دوره زمانی تعریف شده، نمونه ای از جریان اصلی هوای فشرده متلاطم با استفاده از نمونه گیری ایزوکینتیک گرفته می شود
  و به نگهدارنده دیسک نمونه گیری (Sampling Disc Holder) هدایت می شود.
• روغن مایع و آئروسل( بخارات) روغن روی دیسک های نمونه گیری و در داخل نگهدارنده دیسک جمع آوری می شود.
• در پایان دوره نمونه گیری، روغن جمع آوری شده از دیسک های نمونه برداری با استفاده از حلال استخراج می شود
  و پس از آن یک تجزیه و تحلیل کمی با استفاده از کروماتوگرافی گازی (به ترتیب طیف سنجی IR) انجام می شود.
• جرم روغن تعیین شده به حجم سیال (Volume Flow) در طول دوره نمونه گیری اشاره می کند، که غلظت روغن را تعیین می کند

روش نمونه گیری ایزوکینتیک، نگهدارنده دیسک نمونه برداری، دیسک های نمونه گیری لازم و روش های تحلیلی به طور جامع و دقیق شرح داده شده است؛ بنابراین نتایج اندازه گیری قوی و قابل مقایسه را در سراسر جهان تضمین می کند.

روش های آزمون ISO 8573-2  نیاز به مهارت های فنی تخصصی و مهارت های تحلیلی حرفه ای دارد؛ بنابراین باید توسط موسسات تخصصی انجام شود.

کروماتوگراف گازی نیاز به کالیبراسیون دارد که باید با روغن کمپرسور مورد استفاده در سیستم هوای فشرده انجام شود.
در حالت ایده آل، یک پراب روغن (Oil Probe) مستقیماً پس از انجام تست از کمپرسور خارج می شود.
از طرف دیگر،  ممکن است از نمونه ای از روغن کمپرسور “تازه” و استفاده نشده، استفاده شود.
استفاده از استاندارد های کلی کالیبراسیون روغن GC ممکن است منجر به خطای اندازه گیری قابل ملاحظه ای شود.

لوله های آشکارساز روغن برای انجام تست اولیه به منظور تصمیم گیری در مورد روش تست مورد نیاز و مدت زمان تست در جاهایی که معمولاً با سیستم های هوای فشرده بسیار آلوده روبرو هستیم، کاربرد دارند.
با این حال، از لوله های آشکارساز روغن نمی توان برای مطابقت با هر کلاس خلوص (برای تمامی کلاس های هوای فشرده) استفاده کرد.
برای شناسایی آلودگی روغن (مایع) از روش های گفته شده در ISO 8573-2 استفاده می شود! ( پیوست  E چک شود.)

#۵ هوای فشرده – قسمت ۳: روش های تست و اندازه گیری رطوبت

(ویرایش اول سال ۱۹۹۹)

ISO 8573-3 چندین روش تست را برای تعیین میزان رطوبت هوای فشرده معرفی می کند.
این استاندارد محدوده کاربرد و محدودیت های هر روش را نیز تشریح می کند.

* اعمال یکی از روش های تست ISO 8573-3  برای: تعیین کلاس هوای فشرده مطابق با ISO 8573-3  الزامی است.

ISO 8573-3 متد خاصی را نمی طلبد اما انتخاب یک روش مناسب برای اندازه گیری مورد نظر و همچنین دستگاه اندازه گیری مربوطه طبق اعلام سازنده نیاز است. علاوه بر بسیاری از اطلاعات مفید در مورد اندازه گیری رطوبت، ISO 8573-3 یک روش حرفه ای را برای محاسبه فشار بخار آب اشباع شده در هوای فشرده ارائه می دهد که در پیوست B آورده شده است.

ISO 8573-3 شرایط مرجع برای تعیین میزان رطوبت در هوای فشرده را به صورت زیر تعریف می کند:

«۷ بار و ۲۰ درجه سانتی گراد ، مگر اینکه توافق دیگری صورت گیرد».

در عمل ، نتایج رطوبت معمولاً به شرایط واقعی کار (فشار و دما) در طول زمان اندازه گیری بستگی دارد ؛
بنابراین در واقع می توان گفت با ISO 8573-3 مطابقت ندارد.

#۶ هوای فشرده استاندارد ISO 8573 – قسمت ۴: روش های تست میزان ذرات

ISO 8573-4 چندین روش تست را برای تعیین ذرات موجود در هوای فشرده معرفی می کند
و محدوده رایج کاربرد ها و محدودیت های هر روش را توصیف می کند.
در ضمن نتیجه تست ، میزان غلظت بر حسب عدد و تعداد است.

نکته : اعمال یکی از روش های آزمون ISO 8573-4  برای تعیین کلاس هوای فشرده  مطابق با ISO 8573-1  الزامی است.

متداول ترین روش، استفاده از جریان جزئی با کمک ابزار اندازه گیری و شمارنده ذرات نوری(optical particle sizing and counting instrument) است. به عنوان مثال:

• برای یک دوره زمانی تعریف شده، نمونه ای از جریان اصلی هوای فشرده متلاطم با استفاده از روش نمونه گیری ایزوکینتیک گرفته می شود.
  سپس به خط نمونه گیری دیگر در پایین دست خود و یا مستقیماً به یک دیفیوزر (diffusor) هدایت می شود.
• انتخاب دستگاه اندازه گیری مناسب (طیف سنج آئروسل نوری (OAS) مطابق ISO 21501-1؛ ,
  و یا شمارنده ذرات نوری (OPC) مطابق با استاندارد ISO 21501-4)
• اطمینان از داشتن یک کالیبراسیون معتبر (با استفاده از میکروسفرهای لاتکس پلی استایرن قابل ردیابی (PSL) و یا گواهی استانداردی که به ترتیب از آزمایشگاهی که دارای استانداردISO 21501-1 یا ISO 21501-4 میباشد، درخواست شده باشد.)
• حصول اطمینان برای جلوگیری از اشتباهات تصادفی احتمالاً به دلیل نیاز به رقیق سازی بیشتر که توسط خط نمونه گیری اضافی با روش نمونه گیری ایزوکینتیک ارائه می شود.
• استفاده از یک دیفیوزر مناسب در ترکیب با دستگاه های شمارنده و سایز کننده ذرات و یا پارتیکل که معمولا در برابر فشار مقاوم نمی باشند.

روش های تست ISO 8573-4 نمی توانند بین ذرات جامد و مایع تمایز قائل شوند؛ بنابراین هر دو نوع ذرات جامد و مایع را اندازه گیری می کنند.

روش های تست ISO 8573-4   نیاز به مهارت های فنی و تخصصی و دستگاه های اندازه گیری حرفه ای دارند؛
بنابراین باید توسط موسسات تخصصی انجام شود. منابع بی شماری از خطا ها وجود دارد که باید از آنها اجتناب کرد.
همچنین چندین ویژگی خاص دستگاه های شمارنده ذرات را باید در نظر گرفت
به ویژه هنگامی که نیاز است کلاس های ۱ تا ۳  ذرات و پارتیکل  مطابق استاندارد ISO 8573-1  اندازه گیری شود.

توجه: هر نوع اندازه گیری ذرات فقط زمانی باید انجام شود که دیگر ذرات مایع یا بخار قابل تراکم در هوای فشرده وجود نداشته باشد.
هر دو این آلاینده ها در هوای فشرده ممکن است منجر به خطای اندازه گیری قابل توجهی شوند.

نکته : در انجام این متد ها، از رگولاتورهای فشار نباید استفاده شود.

در هوای محیط غلظت ذرات بسیار بالاتری نسبت به آنچه که در هوای فشرده قابل اندازه گیری است وجود دارد.
بنابراین، هر نوع آلودگی از هوای محیط منجر به خطای اندازه گیری قابل توجهی خواهد شد.

#۷ هوای فشرده – قسمت ۵: روش های تست و اندازه گیری میزان بخارات روغن و حلال آلی

(ویرایش اول سال ۲۰۰۱- به زودی بازبینی می شود.)

ISO 8573-5 روش تستی را برای تعیین میزان بخارات روغن (بصورت گازی) موجود در هوای فشرده مشخص می کند.

* استفاده از روش آزمون ISO 8573-5  برای تعیین کلاس هوای فشردهمطابق با ISO 8573-1  الزامی است.

متداول ترین روش، جریان جزئی است. یعنی:

• برای یک دوره زمانی مشخص یک نمونه از جریان اصلی هوای فشرده متلاطم گرفته می شود.
• هوای نمونه گیری شده ابتدا به یک فیلتر حذف روغن با راندمان بالا (۱) و در نهایت به لوله کربن فعال ۲ مرحله ای (۲) هدایت می شود (عکس زیر بیانگر این مسئله است)
• بخارات روغن روی کربن فعال جمع آوری می شود.
• در پایان زمان نمونه گیری، روغن جمع آوری شده از کربن فعال با استفاده از یک حلال استخراج می شود
  و پس از آن تجزیه و تحلیل کمی با استفاده از کروماتوگرافی گازی انجام می شود.
• جرم روغن اندازه گیری شده از نسبت حجم سیال در طول زمان نمونه گیری به دست می آید
  که به میزان غلظت روغن موجود در هوای فشرده منتج می شود.

محدوده اندازه گیری حاصل از این روش، ۰٫۰۰۱ میلی گرم در متر مکعب تا ۱۰ میلی گرم در متر مکعب بیان شده است.

روش آزمون ISO 8573-5 نیاز به مهارت های فنی، تخصصی و تحلیلی حرفه ای دارد؛ بنابراین باید توسط موسسات تخصصی انجام شود.

از لوله های آشکارساز روغن(Oil Detector Tubes) برای انجام تست اولیه به منظور تصمیم گیری در مورد دوره آزمایش مورد نیاز،
در جاهایی که معمولاً با هوای فشرده بسیار آلوده روبرو هستیم، استفاده می شوند.
با این حال، از لوله های آشکارساز روغن نمی توان برای تمامی کلاس های هوای فشرده استفاده کرد.
از روش توصیه شده در استاندارد ISO 8573-5 بایستی برای تعیین میزان آلودگی بخارات روغن در هوای فشرده  استفاده کرد.

در هوای محیط ممکن است هنگام اندازه گیری، غلظت بخارات روغن بیشتر از غلظت آن در هوای فشرده باشد.
بنابراین هر نوع آلودگی از هوای محیط ممکن است منجر به خطای قابل ملاحظه در اندازه گیری شود.

#۸ هوای فشرده – قسمت ۶: روش های تست میزان آلاینده های گازی

ویرایش اول – سال ۲۰۰۳

ISO 8573-6  روش های تست برای تعیین میزان آلاینده های گازی مثل مونو اکسید کربن، دی اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، اکسید های نیتروژن و هیدروکربن ها در محدوده C1 تا C5 ( کلاس ۱ تا ۵) در سیستم های هوای فشرده ارائه می دهد.

ISO 8573-6  چندین روش نمونه گیری را شرح می دهد که در هر یک جزئیات بیشتری ارائه می شود
( که روش انجام کامل هرکدام از آنها در این استاندارد آورده شده است).
ISO 8573-6 بیشتر حاوی اطلاعات مفید بوده تا اینکه اعداد مشخصی را ارائه دهد.

توجه: ویرایش اصلی ISO 8573-6 منقضی شده و با علم روز منطبق نمی باشد.

#۹ هوای فشرده – قسمت ۷: روش های آزمایش آلاینده های میکروبیولوژیکی مقاوم

ISO 8573-7 یک روش تست را برای تعیین میزان آلودگی های میکروبی در هوای فشرده را مشخص می کند.
نتیجه غلظت بصورت عددی و بر حسب واحد CFU/mᶟ است.

* در اصلاحیه این استاندارد، یک سند کاملاً جدید ارائه می شود.

#۱۰ هوای فشرده – قسمت ۸: روش های آزمایش میزان ذرات جامد بر اساس غلظت جرمی

(ویرایش اول سال ۲۰۰۴)

ISO 8573-8  روش های تست مختلف را برای تعیین غلظت جرم ذرات جامد در هوای فشرده مشخص می کند.

نکته: استفاده از روش های تست ISO 8573-8  برای تعیین کلاس هوای فشرده مطابق با ISO 8573-1  الزامی است.

متداول ترین روش جریان جزئی است؛ یعنی:

• برای یک دوره زمانی تعریف شده، نمونه ای از جریان اصلی هوای فشرده متلاطم با استفاده از نمونه گیری ایزوکینتیک گرفته می شود
  و به نگهدارنده دیسک نمونه گیری هدایت می شود.
• ذرات جامد بر روی دیسک های نمونه گیری و در داخل نگهدارنده دیسک جمع آوری می شوند.
• در پایان دوره نمونه گیری، ذرات جمع آوری شده وزن می شوند.
  (تفاوت جرم دیسک نمونه برداری قبل و بعد از دوره نمونه گیری همان وزن ذرات خواهد بود.)
• جرم ذرات تعیین شده به میزان حجم سیال در طول دوره نمونه گیری اشاره می کند و در نتیجه غلظت جرم متناسب با آن بیان می شود.

سیستم های هوای فشرده مدرن، کیفیت هوای فشرده را تنها با تعداد کمی ذرات جامد از نوع گرد و غبار تأمین می کنند.
وزن جزئی آنها را نمی توان با وزن کردن اندازه گیری کرد؛
بنابراین برای تعیین غلظت ذرات، معمولاً از استاندارد ISO 8573-4   به جای ISO 8573-8  استفاده می شود.

با این وجود، روش نمونه گیری ISO 8573-8 ،به معنای وسیع تر، امکان شناسایی ذرات جامد در هوای فشرده را می دهد.
در تجزیه و تحلیل ذرات جمع آوری شده با میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM)،
نوع ذره و در نتیجه منبع آن در سیستم هوای فشرده ممکن است تشخیص داده شود.

هر نوع اندازه گیری ذرات فقط زمانی باید انجام شود که دیگر ذرات مایع یا بخار قابل تراکم در هوای فشرده وجود نداشته باشد.
هر دو آلاینده در هوای فشرده ممکن است منجر به خطای اندازه گیری قابل توجهی شوند.

در هوای محیط ذرات غلظت بسیار بالاتری نسبت به آنچه که در هوای فشرده است دارند؛
بنابراین، هر نوع آلودگی از هوای محیط منجر به خطای اندازه گیری قابل توجهی خواهد شد.

 

 

#۱۱ هوای فشرده – قسمت ۹: روش های تست میزان آب مایع

 

ISO 8573-9 روش های تست مختلف را برای تعیین میزان آب مایع در هوای فشرده مشخص می کند.

* استفاده از روش های تست ISO 8573 قسمت ۹ برای تعیین کلاس هوای فشرده مطابق با استاندارد ISO 8573-1  الزامی است.

متداول ترین روش وزن سنجی است؛ یعنی:

• هوای فشرده به ترکیبی از تله آبگیر ها و پیش فیلترها هدایت می شود. (اندازه گیری جریان کامل)
• آب چگالش شده در هر دو واحد جمع آوری می شود.
• در پایان دوره تست ، وزن آب جمع آوری شده و تفاوت وزن فیلتر المنت تعیین می شود.
• جرم آب چگالش شده به میزان حجم سیال در طول دوره تست نسبت داده می شود
  که غلظت جرم متناسب با آن حجم از سیال را به ما می دهد.

اندازه گیری مطابق با استاندارد ISO 8573-9 باید زمانی انجام شود که هوای فشرده به طور کامل از رطوبت اشباع شده باشد (۱۰۰٪ r.h.).
هوای فشرده ای که اشباع نشده است،
ممکن است به دلیل آبی که به صورت بخار در هوای فشرده وجود دارد  باعث وجود خطای اندازه گیری شود.

#۱۲ جمع بندی بررسی استاندارد جامع ISO 8573

استفاده از روش های تست ISO 8573 قسمت ۲-۹ برای تعیین کلاس هوای فشرده مطابق با استاندارد ISO 8573-1 الزامی است.

“روغن آلاینده” اغلب باعث سوء تفسیر ISO 8573  می شود!

ISO 8573-1  میزان کل روغن و کلاس های خلوص آن را به عنوان یکی از آلاینده های اصلی هوای فشرده تعریف می کند.
روغن به خودی خود به عنوان مخلوطی از هیدروکربن ها از شش یا چند اتم کربن (+C6) تعریف شده است.
بنابراین: «مقدار کل روغن = روغن مایع + بخارات روغن + هیدروکربن های مربوطه»

بنابراین، میزان کل روغن مطابق با ISO 8573-1 علاوه بر هیدروکربن های “اصلی” که شامل روغن کمپرسور مایع یا بخارات روغن تولید شده می باشد،
همه انواع هیدروکربن ها در هوای مکش کمپرسور را نیز شامل می شود.
به عنوان مثال بخارات سوخت، نفت سفید، گازوئیل یا خاکستر و طعم آنها بر اساس هیدروکربن ها تعیین می شوند.

گاهی اوقات سری استاندارد ISO 8573  به اشتباه برای صحه گذاری برای محصولات و تجهیزات تصفیه هوای فشرده استفاده می شود.
از آنجا که  ISO 8573فقط روش های تست آلاینده ها را در هوای فشرده توصیف می کند
و هیچگونه شرایط کاری و یا شرایط کیفیت هوای ورودی به تجهیزات تصفیه هوای فشرده را مشخص نمی کند،
هیچگونه رفرنسی برای نحوه عملکرد تجهیزات تصفیه هوای فشرده در این سری استانداردها آورده نشده است.

بطور کلی ISO 8573 استانداردی قدرتمند، مفید، معتبر در سطح جهانی، پذیرفته شده و شناخته شده است.
تعریف کلاس های خلوص هوای فشرده، کاربرد زبانی خلوص هوای فشرده را یکپارچه، ساده و مشخص می کند.
روش های استاندارد و همچنین روش های ارایه شده توسط سازندگان این محصولات، قوی و تعیین کننده هستند.
همچنین امکان تعیین کلاس هوای فشرده را در هر نقطه از جهان با خیالی راحت برای شما فراهم می کنند.

 

برای مشاوره و خرید محصولات کیفیت سنجی هوای فشرده بر اساس این استاندارد تماس بگیرید

 

 

منبع این نوشته